Hic et nunc (hier und jetzt): die räumlich-zeitliche Bestimmtheit des Einzelnen, der Individualität des Dinges ( Scholastiker ; vgl. PRANTL, G. d. L. III, 115, 262).
Non causa ut causa : Annahme eines falschen Grundes .
Clare et distincte s. Klarheit .
Credo ut intelligam : ANSELM, De fide trin. 3.
Credo, ut intelligam : ich glaube, um zu verstehen, ... ... So sagt ANSELMUS: »Neque enim quaero intelligere, ut credam, sed credam, ut intelligam« (Proslog. I). Schon AUGUSTINUS bemerkt: »Credimus, ut cognoscamus, non cognoscimus, ut credamus.« Die Bedeutung des Glaubens ...
Dictum de omni et nullo : der Satz von allem ... ... valet, valet etiam de quibusdam et singulis; quidquid de nullo valet, nec de quibusdam vel singulis valet.« ... ... ihrem Prädicat ausgeschlossen« (Syst. d. Log. S. 175). J. ST. MILL anerkennt das dictum ...
Ex praecognitis et praeconcessis sc. argumentatio: Schluß oder Beweis aus allgemein Anerkanntem, Zugegebenem (vgl. LOCKE, Ess. IV, ch. 2, § 8; LEIBNIZ, Nouv. Ess. IV, ch. 2, § 8).
Principium inseparabilium et inconjungibilium : Princip fester, denknotwendiger Fundamentalsätze (z.B.: Jede Substanz muß irgendwann sein) (CRUSIUS).
Ex mere negativis et particularibus nihil sequitur : Aus lauter particulär verneinenden Prämissen ist kein richtiger Schluß zu ziehen.
Ex pure negativis et particularibus nihil sequitur : Aus rein negativen oder particulären Obersätzen folgt nichts.
Wissen und Glaube : vgl. FRIES, Wissen, Glaube, Ahndung, ... ... . COMBE, Die Wissensch. in ihrer Bezieh. zur Relig., 1857. J. BARTHÉLEMY-ST. HILAIRE, La philos. dans ses rapp. avec les sciences et la relig., 1889.
... defixus, ad illius similitudinem artem et manum dirigebat. Ut igitur in formis et figuris est aliquid perfectum ... ... ideas Plato, easque gigni negat, et ait semper esse ac ratione et intelligentia contineri« (Orat. ... ... ut sic imitabilem a tali creatura, cognoscit eam ut proprium rationem et ideam huius creaturae« (l ...
... mind some conception concenzing the thing on which it is imposed« (Hum Nat. ch. 5, p. 20). »Nomen est vox humana arbitratu hominis adhibita, ut sit nota, qua cogitationi praeteritae cogitatio similis in animo excitari possit, quaeque in oratione disposita et ad alios prolata signum iis ...
... istarum omnium qualitatum, quae cogitationi meae se offerebant, et quas solas proprie et immediate sentiebam, putabam me sentire res ... ... erat praesens. cumque ideae sensu perceptae essent multo magis vividae et expressae et suo etiam modo magis ... ... (»arguunt«) »extensionem extra nos... ut auctorem et causam«. Die Perception tritt auf »cum argumento causae ...
... op. p. 4). »Secundum nos axiomata continenter et gradatim excitantur, ut nonnisi postremo loco ad generalissima veniatur... At in forma ipsa quoque inductionis et iudicio, quod per eam fit, ... ... est, quando per scalam veram et per gradus cotinuos et non intermissos aut hiulcos a particularibus ascendetur ad ...
... der Ursachen als »perfectae et principales« von den »causae adiuvantes et proximae«. EPIKUR erklärt, aus ... ... quam rerum omnium connexio cum prima causa et correspondentia ad illa divina exemplaria et ideas aeternas« (Occ. ... ... detur determinata causa, impossibile est, ut effectus sequatur« (Eth. I, ax. III, prop. XXVIII). ...
... bemerkt: »Est... necessitas praecedens, quae causa est, ut sit res; et est necessitas consequens, quam res ... ... naturae determinata sunt ad certo modo existendum et operandum« (Eth. I, prop. XXIX). »Res nullo ... ... illa necessitatis hypotheticae, quae a constitutione universi et causarum serie, seu, ut alii loquuntur, a praesente ...
Spur , psychische, ist die Nachwirkung eines psychischen Vorganges in der ... ... . Aphor. I, § 242, 288, 291. »vestigia« schon bei SPINOZA, Eth. III, post. II, u. a.). Im psychischen Sinn sprechen von ...
Wort : vgl. B. ERDMANN, Log. I, 22 (Alles ... ... L. DUGAS: »Les mots ont une double fonction: celle d'évoquer les images et celle de les suppléer« (Le Psittacisme 1896). RIBOT, L'évol. d. ...
Wert : vgl. ALLIHN, Gr. d. allg. Eth. S. 28 ff.. LIPPS, Leitfad. d. Psychol. S. 62, 175 f.. 186 (»Wertapperception«). O. KRAUS, Zur Theorie des Wertes, 1902.
Buchempfehlung
Seine naturalistische Darstellung eines Vater-Sohn Konfliktes leitet Spitteler 1898 mit einem Programm zum »Inneren Monolog« ein. Zwei Jahre später erscheint Schnitzlers »Leutnant Gustl" der als Schlüsseltext und Einführung des inneren Monologes in die deutsche Literatur gilt.
110 Seiten, 6.80 Euro
Buchempfehlung
Zwischen 1765 und 1785 geht ein Ruck durch die deutsche Literatur. Sehr junge Autoren lehnen sich auf gegen den belehrenden Charakter der - die damalige Geisteskultur beherrschenden - Aufklärung. Mit Fantasie und Gemütskraft stürmen und drängen sie gegen die Moralvorstellungen des Feudalsystems, setzen Gefühl vor Verstand und fordern die Selbstständigkeit des Originalgenies. Für den zweiten Band hat Michael Holzinger sechs weitere bewegende Erzählungen des Sturm und Drang ausgewählt.
424 Seiten, 19.80 Euro