ἰθύς

[1246] ἰθύς, εῖα (auch ἰϑέα, Her. 2, 17), ύ, ion. u. ep. = εὐϑύς, gerade, gerade entgegengerichtet; ἔγχος, βέλος, Il. 14, 403. 20, 99; sp. D.; εἰς Ἀΐδην ἰϑεῖα κατήλυσις Ep. ad. 443 (X, 3); übertr., gerade, gerecht, aufrichtig, wahrhaft; ἡ ἰϑεῖα, sc. δίκη, der gerechte Richterspruch; δίκαι ἰϑεῖαι, im Ggstz der σκολιαί, Hes. O. 224, vgl. Tb. 86; so auch δίκην ἰϑύντατα εἰπεῖν, am gerechtesten Recht sprechen, Il. 18, 508; ἰϑείῃ τέχνῃ Her. 9, 57; λόγος 1, 118; ἰϑὺς καὶ δίκαιος ἀνήρ 1, 96; den compar. ἰϑύντερος erwähnt Hdn. περὶ μον. λ. p. 21; superl. ἰϑύτατος, App. Hisp. 1. – Adverbial, τὴν ἰϑεῖαν, sc. ὁδόν, grades Weges, z. B. ἔπλεον Her. 7, 193; vgl. Nic. Th. 265. 481; ähnl. ἐκ τῆς ἰϑείης, z. B. ἀπέστησαν, στρατὸν ἐπ' αὐτὸν πέμπειν, gradezu, ganz offen, ohne Rückhalt, Her. 2, 161. 3, 127. – Adv. ist ἰϑύς, gradeaus, grade darauf zu, oft bei Hom., gew. bei Verbis der Bewegung mit dem gen., ἢ ἰϑὺς σῆς μητρὸς ἴω καὶ σοῖο δόμοιο Od. 15, 511, ἰϑὺς κίεν οἴκου, grade auf das Haus zu oder grade hinein, Il. 24, 471; vom Angreifen, ἃς ἰϑὺς Λυκίων, Πατρόκλεις, ἔσσυο καὶ Τρώων Il. 16, 584, ἰϑὺς Δαναῶν ἴομεν, laßt uns gegen die Danaer grade anrücken, 17, 340, öfter; auch ἰϑὺς πρὸς τεῖχος, 12, 137; ohne Casus, οἱ δ' ἰϑὺς ἐφρόνεον, 13, 135, sie wollten grade vorwärts, ἰϑὺς μαχέσασϑαι 17, 168, grad entgegen kämpfen, ἰϑὺς τετραμμένος 227, grade gegen ihn gewendet. Bei Her. so ἰϑύ, z. B. ἰϑὺ τοῦ Ἴστρου ἔπλεον 2, 119; κατ' ἰϑύ, grade gegenüber, 9, 51. S. auch das Folgde.

Quelle:
Wilhelm Pape: Handwörterbuch der griechischen Sprache. Braunschweig 31914, Band 1, S. 1246.
Lizenz:
Faksimiles:
Kategorien: